Om een watermolen in Frankrijk weer in bedrijf te nemen voor bijvoorbeeld elektriciteitsopwekking is een een “droit d’eau” én een “autorisation d’exploiter” vereist. Beide worden verstrekt door het betreffende Direction Départementale de Territoires (DDT) van het departement. Het waterrecht (“droit d’eau”) geeft aan dat u het water mag gebruiken voor het opwekken van kracht. De exploitatievergunning (“autorisation d’exploiter”) geeft aan onder welke aanvullende voowaarden. Het waterrecht bestaat naast een erkenning ervan uit het debiet, valhoogt en de hoeveelheid water die door de originele rivierbedding moet stromen (débit réservé) Om eventueel terug te kunnen leveren aan het net, vraagt de netbeheerder i.c. Enedis om beide documenten. Ook zonder het leveren van elektricititeit zijn deze documenten verplicht en mede waardebepalend voor de molen.

Het waterrecht is onderdeel van een object (bijvoorbeeld een watermolen), niet persoonsgebonden en niet afzonderlijk overdraagbaar. Het waterrecht moet u als eigenaar kunnen aantonen aan de autoriteiten. Er wordt een onderscheid gemaakt naar waterrechten van voor de Franse revolutie (1789) en die van na de revolutie. Vóór de revolutie zijn de waterrechten verleend door de Franse kroon. Om aan te tonen dat de watermolen een waterrecht heeft van vóór de revolutie, kunt u gebruik maken de z.g. Cassini kaart. Als uw watermolen daar op staat, is dat overtuigend bewijs. Daarnaast moet de molen niet afgebroken zijn geweest. Er is een grijs gebied, maar een ruïne maakt minder kans dan een gebouw met een dak. Een mooie bron om aan te tonen dat uw watermolen een waterrecht heeft, zijn de (departementale) archieven. Hier is ook vaak te vinden wat er heeft gestaan en voor welk doel de molen is gebruikt. Dit is weer van belang voor de specificatie van het waterrecht.

Om het waterrecht te specificeren moet u de valhoogte en het debiet opgeven. Daarnaast moet u ook de hoeveelheid water voorstellen dat door de originele rivier moet stromen. Soms heeft de DDT deze gegevens of een deel er van. Indien dat niet zo is kunt u met de stukken uit de archieven aantonen wat de functie is geweest, hoeveel raderen er hebben gestaan, enz. Op basis van dit soort gegevens en de terrein- c.q. gebouwgegevens, kunt u bepalen wat valhoogte en de opgewekte kracht moet zijn geweest. Op basis daarvan, en een inschatting van het rendement, kunt u dan het debiet aantonen. Voor de hoeveelheid water die door de rivier moet blijven stromen kunt u gebruik maken hydrologische gegevens die gepubliceerd zijn op www.vigicrues.gouv.fr.

Zodra het waterrecht inclusief hoogte, volume en het débit réservé is erkend, kunt u bij de DDT een “autorisation d’exploiter” aanvragen.