In Phayar Taung (Myanmar) staat een kostschool voor 1.200 kinderen tussen de 4 en 20 jaar. De school hoort bij het Boeddhistische klooster Phayar Taung waar 140 monniken en vrijwilligers de zorg en opleiding voor hun rekening nemen. Dat wordt mogelijk gemaakt door donaties van de lokale gemeenschap. Gratia Hydro heeft op verzoek van EarthWise het opwekken van elektriciteit met waterkracht onderzocht en verbeteringen voorgesteld.

Het klooster is niet aangesloten op het openbare elektriciteitsnet en werkt zelfvoorzienend in eilandbedrijf. In 2013 is er een waterkrachtinstallatie gebouwd met een eenvoudige Francis turbine. Deze wekt stroom op die via een eigen hoogspanningslijn tot bij het klooster komt. In de avonduren moest een dieselgenerator worden bijgeschakeld om aan de behoefte te voorzien. De vraagstelling was hoe het toch kwam dat de geleverde stroom onvoldoende was terwijl er toch 30 kVA stond opgesteld. Waar liggen de mogelijkheden tot verbeteringen van de waterkracht?

De situatie was een klassiek voorbeeld van misinterpretaties van waterkracht; een keten van kleine fouten die steeds voor rendementsverlies zorgden, waardoor aan het eind te weinig overblijft. Bij waterkracht kan er nooit meer elektriciteit worden opgewekt dan de bron kan leveren. Het is van belang dat alle componenten optimaal functioneren. Overdimensionering zorgt voor te grote verliezen die eenvoudig te elimineren zijn. Daarnaast moet de turbine of het waterrad op z'n optimale toerental draaien. Cruciaal als je zelfvoorzienend bent, maar ook bij netgekoppelde waterkracht.

Bij het Phayar Taung klooster is het advies gegeven om:

• de generatoren (nu 30 kVA) te vervangen door kleinere modellen (7,5 kVA) die kwalitatief beter zijn;
• de overbrenging tussen turbine en generator zo aan te passen dat de turbine optimaal loopt;
• een accupakket te plaatsen dat de nachtelijke uren kan overbruggen;
• een controller/lader te plaatsen die het eilandbedrijf managed.

Zo kan het lokale net stabiel zijn en het gebruik van de dieselgenerator tot een minimum beperkt worden; voordeel voor het kloosten én het milieu. Tevens is aangegeven om minimaal aardlekschaklaars te plaatsen in alle gebouwen.

Nu wordt nog gezocht naar funding voor de uitvoering van dit project door een lokale aannemer. Zie voor de details www.earth-wise.org.